Fractie Kras is zeer verheugd te mogen meemaken dat de belastingen voor het eerst sinds lange tijd niet verhoogd worden. Vorig jaar stegen de lasten niet, omdat de belastingverhoging gecompenseerd werd doordat de gemeente, de door de burger teveel betaalde afvalstoffenheffing terug gaf. Dit jaar voor het eerst geen belastingverhoging. De welgemeende complimenten van Fractie Kras!
De financiële situatie van de gemeente
Betekent dit dat we dus achterover kunnen leunen en dat de gemeente zijn financiële zaakjes helemaal op orde heeft? Absoluut niet. Gelijk met het nieuws dat de belastingen niet worden verhoogd, kregen de raadsleden te horen dat er ook geen inflatiecorrectie wordt toegepast, er volop nieuw beleid wordt neergezet, de post onvoorzien stijgt, het weerstandsvermogen verdubbeld en de reserves in omvang toenemen. Voeg daarbij de Gouwwijk, de 2e sporthal Opperdam en de Pius X , waarvoor de gemeente diep in de buidel moet tasten.
Hoe kan dat allemaal?
Uitkering gemeentefonds
Ten eerste is er een stijging van de uitkering gemeentefonds (Algemene uitkering van het Rijk) die meer dan een miljoen omhoog is gegaan in vergelijking met 2008. Die uitkering kan een aantal keren per jaar worden bijgesteld naar beneden of naar boven. Gaat het goed met de schatkist dan profiteren de gemeenten daar ook van. Gaat het slecht dan worden de gemeenten gekort op hun uitkering. Het Rijk heeft al aangegeven om voorzichtig te zijn met het uitgeven van de extra gelden, gezien de huidige ontwikkelingen van de economie o.a. door de kredietcrisis en zijn gevolgen. We zouden dus binnenkort zomaar een bericht kunnen krijgen dat de gemeente weer € 600.000,- minder krijgt.
Algemene Reserves
De algemene reserves van de gemeente zijn iets gegroeid het afgelopen jaar, maar in de raadsvergadering van vorige week is unaniem besloten om daar weer € 700.000,- uit te halen om een fonds te kunnen vormen voor de FC Volendam. Dat geld komt op den duur weer terug in de gemeentekas, maar voor de komende jaren is het dus uit beeld. De Algemene reserves dalen hiermee naar € 4,5 mln. terwijl het minimum streefniveau van het college € 5 mln. is.
Weerstandsvermogen
Het weerstandsvermogen is het vermogen van een gemeente om onverwachte tegenvallers te kunnen opvangen, zonder meteen de belastingen te moeten verhogen of te moeten bezuinigen.
Dit weerstandsvermogen is bij onze gemeente niet hoog. Het wordt voor een belangrijk deel gevormd door de genoemde algemene reserves, de stille reserves en de onbenutte belastingcapaciteit.
De stille reserves
Hiervan is sprake indien er bezittingen zijn, die bij verkoop méér opbrengen dan de boekwaarde. Ze moeten dan echter wel direct verkoopbaar zijn en de opbrengst moet rechtstreeks in de gemeentekas kunnen vloeien. Onze nieuwe wethouder financiën van de VVD heeft besloten de post stille reserves met € 4 mln. op te hogen, omdat hij ervan uitgaat dat wij de CAI direct willen verkopen en dat de opbrengst rechtstreeks in de gemeentekas vloeit. Dit staat echter allemaal nog lang niet vast en is dus wel een heel goedkope “papieren” manier om je weerstandsvermogen op te poetsen!
Onbenutte belastingcapaciteit
Nog een onderdeel van het weerstandsvermogen. Ook dit onderdeel heeft de nieuwe wethouder financiën met een € 1 mln. “opgepoetst” zodat het weerstandvermogen er nog beter uitziet zónder dat er iets is veranderd aan de financiën! Onbenutte belastingcapaciteit betekent dat volgens de wet we nog meer dan een miljoen euro belasting mogen vragen van de burger. Theoretisch mogen we de OZB met 40% verhogen en dat terwijl we in 2008 al boven het landelijk gemiddelde zitten qua OZB-heffing. Zit u daar op te wachten? Dit theoretisch gegeven wordt echter wel gebruikt om ons weerstandsvermogen op te krikken (we zouden het kunnen doen!)
Post onvoorzien
In de begroting van de gemeente zit verder een post onvoorzien. Dit is een bedrag dat achter de hand wordt gehouden voor onvoorziene uitgaven. Ook deze pot is redelijk gevuld voor de komende jaren, ware het niet dat vorige week tijdens de raad is bepaald ook uit die pot structureel geld zal worden gehaald voor nieuw jeugdbeleid. U leest het goed: structureel geld halen uit de post onvoorzien!
Kortom, het gaat niet slecht met de gemeentelijke financiën, maar we moeten zeker geen gekke dingen gaan doen. Er moet zéér voorzichtig omgegaan worden met de roep om meer personeel van dit college. Juist door een voorzichtig personeelsbeleid, door terughoudend te zijn met het vervullen van vacatures en steeds intern te kijken of er niet geschoven kon worden is de huidige financiële situatie bereikt. De provincie, onze toezichthouder, omschrijft ons financiële positie voor de lange termijn als zijnde “broos” niet sterk, noch evenwichtig dus.